Ba mẹ thân mến, nếu con của bạn không may mắc phải hen phế quản mạn tính, chắc hẳn gia đình đã từng trải qua nhiều đêm lo lắng khi bé khó thở, khò khè, hay phải nhập viện cấp cứu. Nỗi lo ấy là có thật, nhưng bác sĩ muốn nhắn nhủ rằng: hen phế quản hoàn toàn có thể kiểm soát. Chỉ cần kiên trì điều trị và chăm sóc đúng cách, bé vẫn có thể sống vui khỏe, học tập và phát triển bình thường như bạn bè đồng trang lứa.
Hãy cùng Bác sĩ Hương đi từng bước để hiểu rõ và đồng hành cùng con nhé.
1. Hen phế quản mạn tính là gì?
Hen phế quản mạn tính là tình trạng viêm mạn tính của đường thở, khiến phế quản luôn trong trạng thái sưng nề, nhạy cảm. Chỉ cần gặp các tác nhân như bụi, phấn hoa, lông thú, khói thuốc hay không khí lạnh, bé rất dễ lên cơn khó thở, khò khè và ho nhiều.
Điều quan trọng cần nhớ:
- Hen không phải bệnh lây nhiễm.
- Kháng sinh không có tác dụng trong điều trị hen.
👉 Với trẻ bị hen phế quản mạn tính, chìa khóa nằm ở: thuốc dự phòng, môi trường sống trong lành và chế độ dinh dưỡng hợp lý.
2. Triệu chứng hen phế quản ở trẻ nhỏ
Triệu chứng hen có thể khác nhau ở mỗi bé, nhưng thường gặp nhất là:
- Thở khò khè, nghe rõ tiếng rít khi thở ra.
- Khó thở, thở nhanh, cánh mũi phập phồng.
- Ho kéo dài, đặc biệt về đêm hoặc sáng sớm.
- Ho nhiều sau vận động, chạy nhảy, cười hoặc khóc.
- Một số bé chỉ có ho dai dẳng (hen thể ho) nên rất dễ bị bỏ sót.
👉 Nếu những triệu chứng này lặp đi lặp lại, ba mẹ đừng chần chừ, hãy đưa con đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, giúp bảo vệ lá phổi non nớt của bé.
3. Các yếu tố khởi phát cơn hen
Để kiểm soát tốt hen, cha mẹ cần “nhận diện kẻ thù” – các yếu tố khởi phát cơn hen:
- Dị nguyên trong nhà: bụi, mạt bụi chăn gối, lông chó mèo, nấm mốc.
- Môi trường: thời tiết lạnh, thay đổi đột ngột, ô nhiễm không khí.
- Virus đường hô hấp: cúm, RSV, adenovirus…
- Khói thuốc, mùi hóa chất mạnh, khói nhang.
- Phấn hoa, vận động gắng sức, cảm xúc mạnh.
👉 Khi đã biết “thủ phạm”, ba mẹ có thể chủ động phòng tránh, giúp giảm đáng kể tần suất cơn hen của con.
các yếu tố môi trường gây nên hen suyễn ở trẻ
4. Điều trị nền – thuốc dự phòng quan trọng
Trẻ bị hen phế quản mạn tính cần được dùng thuốc dự phòng hằng ngày, ngay cả khi không có triệu chứng. Đây chính là nền tảng để kiểm soát bệnh.
- Corticoid dạng hít (ICS): được coi là “xương sống” trong điều trị hen. Thuốc giúp giảm viêm, ổn định phế quản, ngăn ngừa cơn tái phát và hạn chế nhập viện.
- Thuốc kháng leukotriene (như Montelukast): có thể phối hợp thêm trong một số trường hợp.
📌 Nhiều cha mẹ lo lắng về tác dụng phụ của corticoid. Bác sĩ muốn trấn an rằng: khi dùng đúng liều và kỹ thuật, corticoid dạng hít rất an toàn, không ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao và cân nặng của trẻ.
👉 Thuốc dự phòng chính là “tấm áo giáp” bảo vệ đường thở cho con.
5. Xử trí cơn hen cấp tại nhà
Khi bé lên cơn khó thở, cha mẹ cần bình tĩnh và xử trí theo 4 bước:
- Cho bé ngồi hơi cúi về phía trước để dễ thở hơn.
- Dùng thuốc cắt cơn (Salbutamol – Ventolin) theo đúng kỹ thuật, qua buồng đệm nếu có.
- Theo dõi sau 10–15 phút: nếu triệu chứng cải thiện, tiếp tục theo dõi tại nhà.
- Nếu sau 2–3 lần xịt thuốc mà bé vẫn khó thở, hoặc xuất hiện dấu hiệu nguy hiểm như tím tái, co lõm ngực, thở gấp, lơ mơ, bỏ bú → cần đưa trẻ đến cấp cứu ngay.
👉 Thuốc cắt cơn là “phao cứu sinh”, ba mẹ cần luôn chuẩn bị sẵn để xử trí kịp thời.
6. Dinh dưỡng & lối sống giúp bé kiểm soát hen
Bên cạnh thuốc, chế độ dinh dưỡng và lối sống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng:
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây, bổ sung omega-3 (cá hồi, cá thu, hạt chia) và vitamin D.
- Uống đủ nước, duy trì cân nặng hợp lý.
- Tránh thực phẩm gây dị ứng nếu bé có cơ địa dị ứng.
- Giữ nhà cửa khô thoáng, sạch sẽ, không khói thuốc, không bụi mốc.
- Vận động phù hợp: bơi lội, đi bộ, đạp xe… giúp tăng sức bền phổi.
- Tiêm phòng đầy đủ: cúm và phế cầu để giảm nguy cơ biến chứng nặng.
👉 Một chế độ sống khoa học không chỉ giảm cơn hen mà còn giúp bé phát triển toàn diện.
Xây dựng lối sống khoa học cho cả gia đình
7. Tâm lý & đồng hành cùng con
Hen không chỉ là bệnh của phổi, mà còn là hành trình tâm lý của cả gia đình. Trẻ bị hen phế quản mạn tính rất cần sự kiên nhẫn và đồng hành của cha mẹ:
- Nói chuyện nhẹ nhàng, giải thích cho con hiểu bệnh một cách tích cực.
- Động viên con rằng: “Hen không ngăn cản con chơi thể thao hay học giỏi, chỉ cần biết cách kiểm soát.”
- Trao đổi với thầy cô ở trường để được hỗ trợ khi con có triệu chứng.
- Quan trọng nhất: cha mẹ giữ tinh thần lạc quan, để truyền sự tự tin cho con.
👉 Sự yêu thương và đồng hành chính là liều thuốc vô giá giúp bé mạnh mẽ hơn trước bệnh tật.
✅ Kết luận
Hen phế quản mạn tính không phải là dấu chấm hết. Đây là bệnh có thể kiểm soát tốt nếu cha mẹ hiểu rõ và kiên trì đồng hành cùng con.
Hãy nhớ:
- Thuốc dự phòng hằng ngày là nền tảng.
- Môi trường sống trong lành là tấm lá chắn.
- Dinh dưỡng, vận động và tiêm phòng giúp bé khỏe mạnh toàn diện.
- Tình yêu thương của cha mẹ là sức mạnh lớn nhất.
🌟 Với sự đồng hành kiên nhẫn và đúng cách, bé hoàn toàn có thể sống vui khỏe, học tập và phát triển như bất kỳ đứa trẻ nào khác.
Để được tư vấn thăm khám trực tiếp Phòng khám nhi Họa Mi với Ts – Bs Lê Thị Thu Hương, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE 0918884666 hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY.
Tìm hiểu thêm thông tin y khoa:
Chat trực tiếp Fanpage Bác sĩ Hương
Facebook Fanpage Bác sĩ Hương
Kênh Youtube Bác sĩ Hương