Chào các bố mẹ thân mến,
Là một bác sĩ nhi khoa đồng hành cùng hàng ngàn gia đình mỗi năm, tôi đã gặp không ít trường hợp ba mẹ “giật mình” khi phát hiện con mình chậm phát triển chiều cao – nhưng lại phát hiện quá muộn.
Điều này khiến tôi luôn nhấn mạnh với ba mẹ rằng: đo chiều cao định kỳ cho con không chỉ là việc “đo chơi cho biết” mà là một công cụ quan trọng để bảo vệ tương lai chiều cao của trẻ.
1. Vì sao phải đo chiều cao định kỳ?
Chiều cao là một trong những chỉ số phát triển thể chất quan trọng nhất ở trẻ, phản ánh trực tiếp sức khỏe tổng thể, chế độ dinh dưỡng, chất lượng giấc ngủ, mức độ vận động và trạng thái nội tiết của con.
Đo chiều cao định kỳ giúp bố mẹ:
- 📈 Theo dõi sự phát triển đúng chuẩn theo độ tuổi và giới tính.
- ⏰ Phát hiện sớm tình trạng chậm tăng trưởng chiều cao – một dấu hiệu có thể liên quan đến thiếu vi chất, rối loạn nội tiết hoặc bệnh lý tiềm ẩn.
- 🩺 Có cơ sở khoa học để bác sĩ tư vấn, điều chỉnh chế độ ăn, sinh hoạt hoặc đề xuất các xét nghiệm chuyên sâu nếu cần.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nếu trẻ có tốc độ tăng chiều cao dưới 4 cm/năm từ sau 2 tuổi, cần được theo dõi chặt chẽTăng trưởng chậm ….
2. Những giai đoạn “vàng” cần đặc biệt chú ý chiều cao
Chiều cao của trẻ không phát triển đồng đều mà tăng mạnh ở những giai đoạn “vàng”:
| Giai đoạn | Mức tăng chiều cao trung bình |
| Thai kỳ | ~25–30 cm |
| 0–12 tháng | ~25 cm/năm |
| 1–2 tuổi | ~10–12 cm/năm |
| 3–10 tuổi | ~5–7 cm/năm |
| Dậy thì | ~8–12 cm/năm (nam) / ~6–10 cm/năm (nữ)Tăng trưởng chậm … |
Nếu bỏ qua những thời điểm này mà không theo dõi sát sao, trẻ có thể bị lỡ cơ hội phát triển chiều cao tối ưu, đặc biệt ở giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì – lúc hormone tăng trưởng hoạt động mạnh nhất.
3. Đo chiều cao như thế nào là đúng?
💡 Với trẻ dưới 2 tuổi: đo chiều dài nằm.
💡 Với trẻ trên 2 tuổi: đo chiều cao đứng.
Để có kết quả chính xác:
- Đo vào buổi sáng (vì chiều cao buổi tối có thể thấp hơn 0,5–1cm do cột sống bị nén).
- Trẻ đứng thẳng, gót chân – mông – vai – đầu áp sát tường.
- Không đội mũ, không mang giày dép.
- Sử dụng thước đo cố định (không đo bằng thước dây mềm).
👉 Lưu ý: nên đo 2–3 lần rồi lấy trung bình, và đo ít nhất mỗi 3 tháng/lần trong năm đầu đời, mỗi 6 tháng/lần sau 2 tuổi.
4. Khi nào cần đưa trẻ đi khám tăng trưởng?
Ba mẹ nên chủ động đưa trẻ đến khám chuyên khoa nếu:
- Tốc độ tăng chiều cao < 4 cm/năm sau 2 tuổiTăng trưởng chậm ….
- Trẻ thấp hơn so với bạn bè cùng tuổi và giới tính (dưới -2 SD theo biểu đồ tăng trưởng WHO).
- Trẻ có các dấu hiệu bất thường: dậy thì sớm, dậy thì muộn, gầy yếu kéo dài, biếng ăn, ngủ kém.
- Có tiền sử gia đình lùn, bệnh nội tiết, hoặc đã từng mắc bệnh mạn tính.
🧠 Một số bệnh lý có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng chiều cao: suy giáp, thiếu hormone tăng trưởng, hội chứng Turner, bệnh celiac, suy dinh dưỡng, viêm phổi tái diễn, hen, các rối loạn di truyềnTăng trưởng chậm ….
5. Đo chiều cao – đo cả “niềm tin” vào tương lai con
Mỗi lần đo chiều cao cho con là một lần ba mẹ thể hiện sự quan tâm dài hạn, không chỉ cho hôm nay mà cho cả tương lai con.
Tôi từng gặp một bé gái 7 tuổi, chỉ cao 108 cm – trong khi chuẩn là khoảng 120 cm. Gia đình chỉ nghĩ “do gen bố mẹ thấp” nên không để ý. Khi đến khám, xét nghiệm cho thấy bé thiếu hormone tăng trưởng do tổn thương tuyến yên – nếu phát hiện sớm có thể điều trị kịp thời. Nhưng đáng tiếc là lúc phát hiện thì tuổi xương của con đã gần 11 tuổi – cơ hội tăng chiều cao gần như không còn.
6. Lời khuyên từ bác sĩ
🌱 Hãy bắt đầu đo chiều cao định kỳ cho trẻ ngay hôm nay, lưu lại số đo và vẽ biểu đồ tăng trưởng.
🌙 Bên cạnh đo chiều cao, ba mẹ cần hỗ trợ con phát triển toàn diện qua:
- Dinh dưỡng khoa học: đủ đạm, canxi, vitamin D, kẽm, magie.
- Vận động hàng ngày: ít nhất 60 phút/ngày.
- Ngủ sớm – đủ giấc: trước 22h, đủ 9–10 tiếng với trẻ em.
- Tinh thần tích cực: môi trường sống yêu thương, tránh áp lực.
🎯 Hãy nhớ: chiều cao không chỉ là con số – đó là sức khỏe, cơ hội và tự tin của con trong tương lai. Và ba mẹ, chính là người giữ chìa khóa để giúp con vươn cao!
Để được tư vấn thăm khám trực tiếp Phòng khám nhi Họa Mi với Ts – Bs Lê Thị Thu Hương, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE 0918884666 hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY.
Tìm hiểu thêm thông tin y khoa:
Chat trực tiếp Fanpage Bác sĩ Hương
Facebook Fanpage Bác sĩ Hương
Kênh Youtube Bác sĩ Hương