Khủng hoảng tuổi lên 2 là một cột mốc phát triển rất đặc biệt, thường bắt đầu từ khoảng 18 tháng đến 3 tuổi. Lúc này, con yêu bắt đầu biết mình là “một cá thể độc lập”, biết muốn, biết từ chối, biết thử giới hạn, và cũng biết… khiến mẹ “lên đỉnh điểm cảm xúc” nhiều phen
.
Nếu không hiểu đúng và đồng hành đúng cách, giai đoạn này có thể kéo dài, ảnh hưởng đến mối quan hệ mẹ-con, tâm lý của trẻ, và cả sự phát triển nhân cách sau này.
1. Khi con ăn vạ: “khóc la giữa sảnh trung tâm thương mại cũng không sao, mẹ vẫn ở đây!”
Ở nhà, con khóc lăn lộn vì không được ăn kẹo? Mẹ ngồi bên, nhẹ nhàng nói: “Mẹ hiểu con đang buồn. Mình ngồi đây với nhau một chút nhé.”
Ngoài đường, con đòi mua món đồ chơi to bằng nửa người? Mẹ bế con vào một chỗ an toàn bên lề, chờ con nín, rồi mình cùng đi tiếp.
Ở quán ăn, nếu con khóc quá to, mẹ có thể bế con ra ngoài, để tránh ảnh hưởng đến người xung quanh, rồi lại cùng nhau quay trở lại sau.
Về nhà với ông bà, nếu con ăn vạ, hãy bế con vào phòng riêng, ở bên con nhưng để con xả cảm xúc. Chuẩn bị khăn, chậu nếu con hay nôn ói khi xúc động.
Lưu ý quan trọng: Ăn vạ không phải lúc nào cũng là “hư”. Có khi đó là tín hiệu con đang mệt, đói, lo lắng hoặc căng thẳng. Hãy quan sát kỹ để hiểu con hơn.
Một mẹo nhỏ: Khi con đang khóc, mẹ đừng ngăn, cũng đừng dỗ vội. Hãy chơi nhẹ nhàng một trò gần đó, làm một hành động thú vị – nhiều khi con sẽ tự dừng khóc và… “mon men” lại gần.
2. Khi con có hành vi bạo lực: “giận dữ là cảm xúc, đánh người là hành động – và hành động thì phải sửa”
Khi con đánh bạn, ném đồ, hoặc đập phá, mẹ giữ tay con lại, giúp con dừng hành động và nói chuyện nghiêm túc.
Có thể cho con đứng góc yên tĩnh 1-2 phút để bình tĩnh lại. Sau đó, hướng dẫn con ôm và xin lỗi người bị đánh.
Dặn kỹ ông bà, bố, người chăm sóc: không cười đùa khi con có hành vi bạo lực. Nếu người lớn cười hoặc “cổ vũ” như “uýnh tiếp đi”, con sẽ tưởng đó là điều được chấp nhận.
3. Khi con nói “KHÔNG” với mọi thứ: “Đừng coi đó là bướng, hãy coi đó là dấu hiệu con đang lớn!”
Giai đoạn này, con thích thể hiện mình: “Không mặc áo!”, “Không ăn cơm!”, “Không đi học!”. Nhưng mẹ đừng quá lo!
Đó là lúc con đang phát triển tự chủ, muốn thử xem mình có được quyền lựa chọn không.
Hãy tôn trọng con trong khuôn khổ:
Khi con không ăn: “Oke, nếu con không ăn, con sẽ đói. Mẹ vẫn để phần cơm ở đây nhé, khi nào con muốn thì mình cùng ăn.”
Khi con không chịu mặc áo: “Mẹ biết con không muốn mặc, nhưng trời đang lạnh. Con có thể chọn áo đỏ hay áo xanh?”
Khi con không muốn rời sân chơi: “Mẹ biết con còn muốn chơi, nhưng nếu mẹ không về nấu cơm thì tối mình sẽ không có gì ăn. Ngày mai mẹ đón con sớm hơn nhé!”
Hứa là làm – vì nếu hứa cho vui rồi lãng quên, lần sau con sẽ mất niềm tin.
4. Giai đoạn bắt chước: “Mẹ làm gì, con làm nấy – hãy tận dụng!”
Đây là giai đoạn “copy & paste” của con yêu. Con thấy mẹ rửa rau thì con cũng muốn nhúng tay vào chậu. Thấy mẹ quét nhà thì con cũng cầm chổi quét theo.
Đừng dập tắt! Hãy:
Cho con được “tập làm người lớn” bằng việc phù hợp: nhặt rau, lau bàn, rửa đồ chơi.
Đi siêu thị: Cho con được chọn 1–2 món (mẹ kiểm duyệt ngầm). Ví dụ, con chọn cả đống, mẹ chỉ lấy 1–2 món để nấu, giải thích nhẹ nhàng: “Nhà còn nước mắm rồi, lần sau mình mua nhé!”
Những trải nghiệm đó giúp con cảm thấy được tôn trọng, được đóng góp, và “tự lập thật sự” chứ không phải chỉ là “bé ngoan vâng lời”.
5. Mẹ không hoàn hảo – và điều đó không sao cả
Không phải ai cũng dịu dàng như bà tiên trong truyện. Có lúc mẹ mệt, mẹ cáu, mẹ quát, mẹ lỡ tay… Điều quan trọng là sau đó mẹ nhận lỗi, và nói chuyện với con bằng sự chân thành.
Ví dụ:
“Mẹ xin lỗi vì lúc nãy mẹ đã la con. Mẹ bị mệt và nổi nóng, nhưng mẹ biết điều đó không đúng. Mình cùng sửa nhé?”
Tóm lại:
Giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2 là một “cuộc chuyển mình lớn” trong hành trình phát triển của con. Cũng là lúc mẹ phải học cách bình tĩnh hơn bao giờ hết.
Nguyên tắc VÀNG:
Kiên định nhưng không cứng nhắc
Tôn trọng nhưng không chiều chuộng
Lắng nghe nhưng vẫn có giới hạn
Không thỏa hiệp với hành vi sai
Khuyến khích con tham gia và lựa chọn
Chúc mẹ có một hành trình đồng hành qua cơn bão tuổi lên 2 thật vững vàng, đôi khi bối rối một chút, mệt mỏi một chút, nhưng vẫn đầy yêu thương và hiểu biết.
Vì mẹ biết không?
Bão rồi sẽ qua – và con sẽ lớn lên từ những gì mẹ đã kiên nhẫn gieo hôm nay.
