Bác sĩ Hương mến chào ba mẹ và các bạn, có lẽ không gì khiến mẹ sợ hãi bằng cảnh con thở khò khè, ôm ngực khóc, cả đêm không ngủ được. Nhiều mẹ từng phải bế con vào viện trong tình trạng cấp cứu, tim thắt lại khi nghe tiếng máy khí dung chạy rì rì bên cạnh. Hen suyễn ở trẻ là căn bệnh mạn tính, nhưng nếu hiểu đúng và chăm sóc đúng cách, ba mẹ hoàn toàn có thể giúp con kiểm soát bệnh tốt tại nhà, giảm nguy cơ nhập viện.
Hiểu đúng bản chất của hen suyễn ở trẻ
Hen suyễn không chỉ là “khò khè” hay “ho dai dẳng”, mà bản chất là tình trạng viêm mạn tính của đường thở.
- Niêm mạc phế quản của trẻ hen luôn trong trạng thái “nhạy cảm”, dễ co thắt khi gặp tác nhân kích thích như bụi nhà, lông thú, khói thuốc, thay đổi thời tiết…
- Nếu chỉ điều trị cắt cơn (dùng thuốc giãn phế quản khi khó thở), tức là chỉ “dập lửa” tạm thời. Trong khi đó, ổ viêm âm ỉ bên trong vẫn còn, chỉ chờ dịp để bùng phát.
- Chính viêm mạn tính này mới là nguyên nhân khiến trẻ lên cơn tái đi tái lại, nhiều bé nhập viện liên tục.
👉 Vì vậy, kiểm soát viêm mới là chìa khóa giúp trẻ hen sống khỏe và ít phải nhập viện.
Phân biệt ho thông thường với dấu hiệu cơn hen nguy hiểm
Nhiều phụ huynh nhầm lẫn ho do cảm lạnh với ho do hen. Điều này khiến trẻ bị bỏ lỡ “thời vàng” để xử trí sớm.
- Ho thông thường: thường xuất hiện khi bé viêm họng, cảm cúm, đi kèm sổ mũi, sốt, thường tự hết sau vài ngày.
- Ho trong hen suyễn: ho dai dẳng, đặc biệt về đêm hoặc gần sáng, kèm theo khò khè, khó thở, mệt khi vận động.
🔎 Dấu hiệu cảnh báo cơn hen nguy hiểm:
- Trẻ thở nhanh, rút lõm ngực, cánh mũi phập phồng.
- Nghe tiếng khò khè rõ khi bé thở ra.
- Bé mệt, bỏ bú/bỏ ăn, tím môi, khó nói thành câu.
👉 Nếu có các dấu hiệu này, cần xử trí cơn hen ngay và đưa trẻ đi cấp cứu.
Cách sử dụng thuốc dự phòng corticoid hít (ICS) an toàn, hiệu quả
Đây chính là “bí quyết ít ai biết” giúp trẻ hen kiểm soát bệnh lâu dài, giảm hẳn số lần nhập viện.
- Thuốc corticoid hít (ICS) là loại thuốc dự phòng, không phải thuốc cắt cơn.
- ICS có tác dụng giảm viêm, làm phế quản bớt nhạy cảm, từ đó hạn chế các cơn hen bùng phát.
- Thuốc dạng hít đi thẳng vào phổi, liều rất nhỏ, ít tác dụng phụ so với corticoid đường uống hay tiêm.
✅ Nguyên tắc dùng ICS:
- Dùng đều đặn hàng ngày, ngay cả khi con không có triệu chứng.
- Sử dụng buồng đệm (spacer) khi xịt để thuốc vào phổi tối ưu.
- Cho bé súc miệng sau khi xịt để tránh nấm miệng.
- Tuân thủ theo đúng chỉ định liều lượng và thời gian của bác sĩ.
💡 Rất nhiều nghiên cứu quốc tế và hướng dẫn GINA (2024) đã khẳng định: ICS giúp giảm tới 50–70% nguy cơ nhập viện vì hen suyễn ở trẻ em.
Dấu hiệu cần cấp cứu gấp và khi nào phải đi khám chuyên khoa
Ba mẹ có thể chăm sóc tại nhà, nhưng vẫn cần nhớ những tình huống “đèn đỏ” phải đưa bé đi viện ngay:
- Bé khó thở nhiều, tím môi, không nói nổi thành câu.
- Bé dùng thuốc cắt cơn nhưng không đỡ, hoặc cơn hen tái phát sau 3–4 giờ.
- Có dấu hiệu kiệt sức, lơ mơ.
Ngoài ra, dù con chưa đến mức nguy kịch, ba mẹ cũng nên cho bé khám chuyên khoa hô hấp/dị ứng khi:
- Trẻ có ≥3 cơn khò khè trong 1 năm.
- Bé dùng thuốc cắt cơn quá 2 lần/tuần.
- Trẻ bị ho, khò khè dai dẳng về đêm, ảnh hưởng học tập và giấc ngủ.
👉 Khám chuyên khoa giúp bác sĩ lập kế hoạch điều trị dự phòng cá nhân hóa cho con.
12 nguyên tắc chăm sóc trẻ hen tại nhà
Để bé hen sống khỏe, ít phải nhập viện, ba mẹ có thể áp dụng 12 nguyên tắc “vàng”:
- Dùng thuốc dự phòng ICS đúng chỉ định.
- Dùng thuốc cắt cơn (giãn phế quản) khi cần, theo hướng dẫn.
- Tái khám định kỳ đúng hẹn để bác sĩ đánh giá kiểm soát hen.
- Tránh khói thuốc lá, bụi, lông thú, nấm mốc.
- Giữ nhà cửa sạch, thoáng, hạn chế mùi hương nồng (nước hoa, nhang).
- Cho con ăn uống đủ dinh dưỡng, nhiều rau xanh, omega-3 để giảm viêm.
- Khuyến khích vận động nhẹ nhàng, phù hợp sức khỏe.
- Tiêm phòng đầy đủ, đặc biệt cúm và phế cầu.
- Duy trì cân nặng hợp lý – thừa cân cũng làm hen nặng hơn.
- Giữ tinh thần bé thoải mái, tránh căng thẳng.
- Theo dõi nhật ký hen: ghi lại số lần ho, khò khè, dùng thuốc.
- Luôn chuẩn bị sẵn thuốc cắt cơn và buồng đệm trong nhà.
Kết luận: Mẹ hoàn toàn có thể giúp con sống khỏe với hen
Hen suyễn ở trẻ không còn là nỗi ám ảnh nhập viện triền miên, nếu ba mẹ hiểu rõ bản chất bệnh, biết phân biệt dấu hiệu, dùng đúng thuốc dự phòng ICS và áp dụng nguyên tắc chăm sóc tại nhà.
Ba mẹ thân mến, hãy nhớ rằng: hen suyễn có thể kiểm soát hoàn toàn. Trẻ bị hen vẫn có thể lớn lên khỏe mạnh, học tập, vui chơi như bao bạn bè khác – chỉ cần ba mẹ kiên trì đồng hành cùng con và tuân thủ hướng dẫn y khoa.
✨ Bí quyết ít ai biết – nhưng lại cực kỳ hiệu quả – chính là điều trị dự phòng bằng corticoid hít kết hợp chăm sóc khoa học tại nhà. Nhờ đó, nhiều em bé đã không còn phải nhập viện nhiều lần, và tuổi thơ của con được bình yên hơn.
Để được tư vấn thăm khám trực tiếp Phòng khám nhi Họa Mi với Ts – Bs Lê Thị Thu Hương, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE 0918884666 hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY.
Tìm hiểu thêm thông tin y khoa:
Chat trực tiếp Fanpage Bác sĩ Hương
Facebook Fanpage Bác sĩ Hương
Kênh Youtube Bác sĩ Hương