Bác sĩ Hương mến chào ba mẹ và các bạn. Hen suyễn (hay còn gọi là hen phế quản) là một bệnh lý mạn tính của đường hô hấp, thường gặp ở trẻ em. Trẻ bị hen thường dễ lên cơn ho, khò khè, khó thở, đặc biệt khi gặp lạnh, tiếp xúc với dị nguyên hoặc khi cơ thể suy yếu. Việc chăm sóc đúng cách tại nhà không chỉ giúp bé giảm tần suất lên cơn hen mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống, giúp con tự tin vui chơi, học tập như các bạn đồng trang lứa.
Trong bài viết này, Bác sĩ Hương sẽ chia sẻ những lưu ý quan trọng giúp cha mẹ chăm sóc con bị hen suyễn tại nhà một cách an toàn và khoa học.
1. Lưu ý quan trọng trong chăm sóc trẻ vào mùa lạnh
Mùa lạnh là thời điểm trẻ hen dễ bị khởi phát cơn hen nhất. Nguyên nhân là do đường thở của trẻ vốn nhạy cảm, khi hít phải không khí lạnh sẽ co thắt mạnh hơn, gây ra ho và khó thở.
👉 Cha mẹ cần lưu ý:
- Giữ ấm cơ thể: Đeo khăn, mặc áo khoác, giữ ấm bàn tay, bàn chân, cổ và ngực cho trẻ.
- Tránh để trẻ thay đổi nhiệt độ đột ngột: Khi từ phòng điều hòa ra ngoài trời lạnh, nên cho bé đứng trong phòng kín ấm vài phút để cơ thể thích nghi.
- Không để trẻ tắm nước lạnh: Tắm nhanh, bằng nước ấm, trong phòng kín gió.
- Uống đủ nước ấm: Giúp làm ẩm đường thở, hạn chế khô niêm mạc.
Một bí quyết nhỏ mà các mẹ có thể áp dụng là cho trẻ súc miệng bằng nước muối ấm loãng sau khi đi ngoài trời về. Điều này giúp làm sạch họng, loại bỏ vi khuẩn và giảm nguy cơ nhiễm lạnh.
2. Vệ sinh mũi họng thường xuyên để giữ đường thở thông thoáng
Đường thở sạch sẽ sẽ giúp trẻ thở dễ dàng hơn, giảm nguy cơ co thắt phế quản.
- Rửa mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý: 1–2 lần/ngày, đặc biệt sau khi trẻ đi học, đi chơi ngoài trời hoặc sau khi tiếp xúc với bụi, khói.
- Hướng dẫn trẻ súc miệng bằng nước muối loãng: Giúp giảm viêm họng, giảm tích tụ đờm nhớt.
- Giữ môi trường sống sạch sẽ: Thường xuyên lau bụi, hút bụi, giặt rèm cửa, ga gối, thú nhồi bông để giảm tích tụ tác nhân gây dị ứng.
Mẹ cũng nên nhắc bé uống từng ngụm nước nhỏ thường xuyên, vừa tránh khô cổ, vừa giúp đờm loãng dễ khạc ra.
Trẻ ho nhiều phải làm sao – vệ sinh mũi họng cho trẻ
3. Tránh các yếu tố kích thích
Hen suyễn thường bùng phát do một số yếu tố khởi phát. Nếu biết rõ và phòng tránh, mẹ sẽ giúp bé giảm nguy cơ lên cơn hen đáng kể.
Những yếu tố cần tránh:
- Khói thuốc lá, thuốc lào: Đây là “kẻ thù số một” của phổi trẻ.
- Bụi nhà, bụi đường, khói bếp: Hạn chế cho bé tiếp xúc, dọn dẹp nhà cửa thường xuyên.
- Lông thú nuôi: Nếu nhà có nuôi chó, mèo, thỏ… nên hạn chế để bé tiếp xúc trực tiếp.
- Phấn hoa, nấm mốc: Lau nhà cửa khô ráo, không để ẩm mốc, tránh cho bé đến những nơi có nhiều cây cỏ phấn hoa vào mùa cao điểm.
- Hóa chất, mùi hương nồng: Tránh xịt nước hoa, dùng nhang khói, sơn sửa trong nhà.
Hãy thử tưởng tượng đường thở của trẻ như một cái “ống bé xíu”. Chỉ cần bụi, khói hay lông thú bám vào, ống này sẽ hẹp lại, khiến bé thở khó khăn ngay lập tức. Vì thế, môi trường sống trong lành chính là “thuốc phòng” tốt nhất cho con.
4. Tăng cường sức đề kháng cho trẻ
Một cơ thể khỏe mạnh sẽ ít có nguy cơ tái phát cơn hen hơn.
- Dinh dưỡng hợp lý:
- Cho trẻ ăn đủ bốn nhóm thực phẩm: đạm, tinh bột, chất béo lành mạnh, rau củ quả.
- Tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin C, vitamin D, kẽm, omega-3 để hỗ trợ miễn dịch.
- Hạn chế đồ ăn nhanh, nhiều đường, nhiều chất bảo quản.
- Nghỉ ngơi, vận động hợp lý:
- Cho trẻ ngủ đủ giấc (8–10 giờ/ngày).
- Khuyến khích trẻ vận động nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, bơi lội. Tuy nhiên, nên tránh gắng sức quá mức hoặc tập luyện ngoài trời khi trời lạnh.
- Tiêm phòng đầy đủ:
- Đặc biệt là vaccine cúm và phế cầu – vì các bệnh này dễ gây biến chứng nặng ở trẻ hen.
- Lịch tiêm chủng phải được theo dõi và cập nhật thường xuyên.
Mẹ có thể hình dung: mỗi bữa ăn đủ chất, mỗi giấc ngủ ngon, mỗi mũi vaccine chính là một “lớp áo giáp” giúp con chống lại bệnh tật.
5. Làm test dị ứng để tìm nguyên nhân chính xác
Nhiều trẻ bị hen có liên quan đến cơ địa dị ứng. Khi bé tiếp xúc với tác nhân dị ứng (lông mèo, bụi nhà, phấn hoa, sữa bò…), cơn hen dễ dàng bùng phát.
👉 Giải pháp:
- Làm test dị ứng: Đây là xét nghiệm đơn giản, an toàn, giúp xác định chính xác trẻ bị dị ứng với tác nhân nào.
- Hạn chế tiếp xúc với yếu tố khởi phát: Ví dụ, nếu bé dị ứng với bụi nhà, cha mẹ cần vệ sinh chăn gối thường xuyên. Nếu dị ứng với sữa bò, nên trao đổi với bác sĩ để đổi sang loại sữa khác.
Việc “biết rõ kẻ thù” sẽ giúp cha mẹ chủ động hơn trong chăm sóc bé, hạn chế được những cơn hen bất ngờ.
6. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Mặc dù phần lớn các trường hợp hen nhẹ có thể chăm sóc tại nhà, nhưng cha mẹ cần lưu ý đưa trẻ đến bác sĩ ngay nếu:
- Bé khó thở nhiều, thở nhanh, co lõm lồng ngực.
- Ho, khò khè không cải thiện sau khi đã dùng thuốc dự phòng hoặc thuốc cắt cơn theo chỉ định.
- Trẻ tím tái môi, đầu ngón tay, mệt lả.
Đây là những tình huống nguy hiểm, cần được xử trí y tế khẩn cấp.
Kết luận
Chăm sóc trẻ hen suyễn tại nhà không chỉ là cho con uống thuốc đều đặn mà còn là cả một quá trình kết hợp giữa dinh dưỡng, vệ sinh, môi trường sống và theo dõi y tế. Khi cha mẹ hiểu rõ và đồng hành cùng con, bé sẽ ít lên cơn hen hơn, khỏe mạnh và tự tin hơn trong cuộc sống.
Mẹ hãy nhớ rằng: mỗi hành động nhỏ hằng ngày – từ việc rửa mũi, giữ ấm, chuẩn bị bữa ăn đủ chất – đều góp phần bảo vệ lá phổi non nớt của con.
Nếu mẹ vẫn còn băn khoăn chưa biết nên chăm con hen như thế nào, đừng ngại nhắn tin hoặc đặt lịch để Bác sĩ Hương tư vấn chi tiết nhé. Vì mỗi bé có cơ địa khác nhau, và con bạn xứng đáng được chăm sóc một cách khoa học và phù hợp nhất.
Để được tư vấn thăm khám trực tiếp Phòng khám nhi Họa Mi với Ts – Bs Lê Thị Thu Hương, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE 0918884666 hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY.
Tìm hiểu thêm thông tin y khoa:
Chat trực tiếp Fanpage Bác sĩ Hương
Facebook Fanpage Bác sĩ Hương
Kênh Youtube Bác sĩ Hương