Bác sĩ Hương mến chào ba mẹ và các bạn, hen suyễn là một trong những bệnh mạn tính đường hô hấp thường gặp ở trẻ nhỏ. Khi con bị hen, mỗi cơn ho, khò khè hay khó thở đều khiến cha mẹ thấp thỏm lo âu, đặc biệt là những lúc con lên cơn vào ban đêm.
Tin vui là nếu ba mẹ hiểu đúng cách chăm sóc và kiểm soát, hen suyễn hoàn toàn có thể được quản lý tốt, giúp con vẫn học tập, vui chơi và phát triển như những bạn bè cùng trang lứa.
Trong bài viết này, bác sĩ Hương sẽ chia sẻ 4 việc quan trọng mà ba mẹ nên làm ngay khi trẻ bị hen suyễn, để con thở dễ dàng hơn và phòng tránh biến chứng.
1. Hướng dẫn dùng thuốc xịt hen đúng cách, tránh sai lầm thường gặp
Thuốc xịt hen – đặc biệt là corticoid dạng hít (ICS) và thuốc giãn phế quản – là nền tảng trong điều trị hen suyễn. Tuy nhiên, nhiều ba mẹ còn e ngại hoặc sử dụng chưa đúng, khiến hiệu quả kiểm soát bệnh giảm đi đáng kể.
Một số sai lầm thường gặp:
- Ngừng thuốc khi con hết triệu chứng, khiến tình trạng viêm âm ỉ tái phát.
- Không dùng buồng đệm (spacer) cho trẻ nhỏ, làm phần lớn thuốc đọng lại ở miệng thay vì đi xuống phổi.
- Không súc miệng sau khi xịt thuốc, tăng nguy cơ nấm miệng.
👉 Cách dùng đúng:
- Cho bé ngồi thẳng, lắc kỹ ống thuốc, lắp buồng đệm.
- Giúp bé hít sâu và chậm, giữ hơi vài giây trước khi thở ra.
- Rửa miệng hoặc uống nước sau khi xịt.
Khi sử dụng đúng kỹ thuật và liều lượng, thuốc xịt hen rất an toàn, hầu như không gây tác dụng phụ toàn thân và là “bảo bối” giúp bé kiểm soát bệnh lâu dài.
Cảnh giác với các dấu hiệu của cơn hen suyễn
2. Cách theo dõi triệu chứng hen hằng ngày, nhận diện dấu hiệu nguy hiểm
Theo dõi triệu chứng hàng ngày giúp ba mẹ biết bệnh của con đang ổn định hay có nguy cơ bùng phát. Ba mẹ có thể ghi chú lại:
- Số lần bé ho, khò khè, khó thở trong ngày.
- Bé có thức giấc ban đêm vì ho, thở rít hay không.
- Mức độ hoạt động của con: có chạy nhảy, học tập bình thường hay nhanh mệt.
Dấu hiệu nguy hiểm cần đưa bé đi cấp cứu ngay:
- Thở nhanh, thở rít, nói khó, không thể nói hết câu.
- Lồng ngực co lõm mạnh khi hít vào.
- Môi, đầu ngón tay tái xanh.
- Bé mệt lả, lơ mơ.
👉 Việc theo dõi hằng ngày không chỉ giúp xử trí kịp thời mà còn giúp bác sĩ có dữ liệu chính xác để điều chỉnh điều trị.
3. Lập kế hoạch quản lý hen theo vùng màu (xanh – vàng – đỏ)
Một công cụ rất hữu ích trong quản lý hen là kế hoạch vùng màu, giúp ba mẹ dễ dàng nhận biết tình trạng của con:
- Vùng xanh: bé thở bình thường, ít hoặc không ho, ngủ ngon, chơi đùa như các bạn. Đây là dấu hiệu hen được kiểm soát tốt.
- Vùng vàng: bé ho nhiều hơn, khò khè, thức giấc ban đêm, cần dùng thuốc cắt cơn thường xuyên hơn. Đây là cảnh báo sớm, ba mẹ cần tăng cường theo dõi và tuân thủ thuốc dự phòng.
- Vùng đỏ: khó thở nhiều, không nói được, tím môi, rất mệt. Đây là tình trạng nguy hiểm, cần đưa bé đi cấp cứu ngay.
👉 Việc lập kế hoạch này giúp ba mẹ chủ động xử trí mà không rơi vào hoảng loạn mỗi khi con lên cơn hen.
4. Gợi ý chế độ dinh dưỡng hỗ trợ trẻ bị hen
Dinh dưỡng khoa học giúp tăng cường miễn dịch, giảm viêm đường thở và kiểm soát cân nặng – những yếu tố rất quan trọng trong quản lý hen.
- Thực phẩm chống viêm: cá hồi, cá thu, hạt óc chó, hạt lanh (giàu omega-3).
- Trái cây, rau củ giàu vitamin C, E: cam, bưởi, kiwi, ổi, rau cải xanh.
- Thực phẩm giàu kẽm và selen: hải sản, nấm, các loại hạt.
- Sữa và sản phẩm từ sữa ít béo (nếu bé không dị ứng).
👉 Lưu ý:
- Tránh cho bé ăn quá nhiều đồ ngọt, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ.
- Kiểm soát cân nặng: trẻ thừa cân, béo phì thường có triệu chứng hen nặng hơn.
tăng cường chất xơ trong chế độ ăn uống có thể giúp cải thiện triệu chứng hen suyễn
5. Kiểm soát môi trường sống để phòng tránh cơn hen bùng phát
Môi trường sống có ảnh hưởng trực tiếp đến việc hen tái phát.
Ba mẹ nên:
- Giữ nhà cửa sạch sẽ, hút bụi thường xuyên, đặc biệt là phòng ngủ.
- Giặt chăn ga, gối ít nhất 1 lần/tuần bằng nước nóng.
- Tránh khói thuốc, khói bếp, nhang, hóa chất tẩy rửa mùi mạnh.
- Hạn chế nuôi thú cưng trong nhà hoặc cho bé tiếp xúc trực tiếp khi đã biết có dị ứng.
- Dùng máy lọc không khí nếu gia đình sống ở khu vực ô nhiễm.
Môi trường trong lành sẽ giúp đường thở của bé được bảo vệ, giảm đáng kể nguy cơ bùng phát cơn hen.
Kết luận
Hen suyễn không thể “chữa khỏi” hoàn toàn, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu ba mẹ đồng hành đúng cách. Chỉ cần:
- Dùng thuốc xịt đúng kỹ thuật.
- Theo dõi triệu chứng hằng ngày, nhận diện dấu hiệu nguy hiểm.
- Lập kế hoạch vùng màu để xử trí kịp thời.
- Kết hợp dinh dưỡng khoa học và kiểm soát môi trường sống.
Bằng cách này, trẻ sẽ ít cơn hen hơn, thở dễ dàng hơn và có một tuổi thơ trọn vẹn, khỏe mạnh.
Để được tư vấn thăm khám trực tiếp Phòng khám nhi Họa Mi với Ts – Bs Lê Thị Thu Hương, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE 0918884666 hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY.
Tìm hiểu thêm thông tin y khoa:
Chat trực tiếp Fanpage Bác sĩ Hương
Facebook Fanpage Bác sĩ Hương
Kênh Youtube Bác sĩ Hương